De blindheid van een vader die zijn eigen kind offert!

Jolente De Keersmaeker van STAN mocht in het Griekse Elefsina, de geboorteplaats van tragediedichter Aischylos, een van zijn werken brengen in open lucht. Ze koos voor ‘Agamemnon’ en bewerkte dat tot ‘Klytaemnḗstra’. Naar de Warande neemt ze de internationale cast mee, maar ook haar dochter Adriana (15) die de door Agamemnon geofferde Iphigenia speelt. 

Hoe bijzonder was het om op die plek in Griekenland een tragedie van 2.500 jaar oud te spelen? En: hoe kwam dat zo?

Jolente en Adriana (tegelijk): ‘Ongelofelijk!’ 
Adriana: ‘We speelden achter de ruïnes van een olijvenfabriek, omgeven door de natuur. Je kon de zee vlakbij ruiken.’ 
Jolente: ‘Ik was in het kader van ‘Elefsina, culturele hoofdstad 2023’ uitgenodigd om een voorstelling te maken met Griekse en Belgische acteurs. ‘Klytaemnḗstra’ is onze versie van ‘Agamemnon’, het eerste deel van Aischylos’ trilogie ‘Oresteia’.’ 
‘Ik wilde al langer iets doen met dat deel. Het verhaalt over de terugkomst van Agamemnon na tien jaar oorlog. Dochter Iphigenia is dan al lang geofferd, de oorlog is gewonnen. Klytaemnḗstra vermoordt haar man, maar de interpretatie ‘uit wraak’ – hij slachtofferde zijn dochter om goede wind in de zeilen te krijgen en komt aanzetten met een nieuwe vrouw, Cassandra, vond ik al gauw te eng.  
De blindheid van een vader die zijn eigen kind offert is zo onvoorstelbaar voor me, dat ik besloot Iphigenia het hele stuk lang tussen de personages te laten lopen als een soort permanente confrontatie met het verleden.’

 

Adriana, jij speelde al in de kortfilms ‘Donkerster’ en ‘Homeful Bliss’, en in de rechtbankserie ‘De twaalf’. Hoe is het om voor het eerst op de planken te staan? En geregisseerd te worden door je moeder?  

Adriana: ‘Heel leuk! Ik heb een comfortabele rol. Ik praat niet, ik ben vooral aanwezig. Ik ben al geofferd. Ik ben een schijn die danst en over het podium waart, die de zaal letterlijk verlicht met lampjes en kaarsjes. Fijn dat mama de regisseur is. En ik ben erg blij met Maria Skoula in de rol van Klytaemnḗstra.’ 
Jolente: ‘Ik wilde het stuk naar het nu brengen en eindigen met hoop. Iphigenia en Cassandra zijn de toekomst.’  

 

Iphigenia krijgt de stille hoofdrol, haar moeder Klytaemnḗstra de titel, maar je noemt het geen feministische versie van de tragedie.

Jolente: ‘Eigenlijk weten we het ondertussen wel van die oorlogen, die - sorry dat ik het zeggen moet -, toch overwegend door mannen worden gevoerd. Ook in de oorspronkelijke versie krijgt Klytaemnḗstra best veel tekst, maar je leest wel weer: Agamemnon is de held. En ja: niet zij, maar hij werd de titel bij Aischylos. Agamemnon zegt: ‘Ik ben terug, nu gaan we weer verder op de oude manier.’ Klytaemnḗstra zegt: ‘Neen, de wereld is veranderd. Misschien heb ik het wel voor het zeggen.’ 
 
Martine Cuyt