7 vragen over Cirkant vzw, partner van de Warande

1 Wat is Cirkant?

Tinne: “Cirkant is een organisatie binnen de integrale jeugdzorg die jongeren en gezinnen begeleidt in de Kempen. Als een kameleon stellen we ons hulpaanbod continu af op de noden van jongeren en op de maatschappelijke evoluties. Onze diensten gaan van leefgroepen waarin kinderen en jongeren verblijven,
over thuisbegeleiding, tot delictgerichte contextbegeleiding, crisisbegeleiding of herstelbemiddeling.”
“Ik werk voor de projectendienst. Bij ons komen jongeren iets doen, om van daaruit tot leren te komen. Dat is ervaringsleren. En vaak vloeit daar ook een gesprek uit voort. We vertrekken vanuit interesses van jongeren en maken theater, gaan stappen of organiseren een klimproject. Zo bevestigen we hun identiteit en ontdekken ze dat ze het waard zijn om op deze wereld te zijn.”

2 Hoe werkt Cirkant?

Tinne: “We willen jongeren en hun gezinnen in hun eigen kracht zetten en het vertrouwen geven om het ook alleen te kunnen. Typisch voor Cirkant is dat we heel sterk op maat werken en zoeken wat gezinnen en jongeren nodig hebben. Zo lang het nodig is, blijven wij er voor hen. Een groot pijnpunt in de jeugdzorg is immers dat jongeren vaak moeten veranderen van voorziening of hulpverlener.”
Kayla: “Mijn traject bij Cirkant verliep in verschillende stappen. In het begin verbleef ik in een residentie, daarna kreeg ik thuisbegeleiding van een contextbegeleider. Ik ging verschillende keren met Tinne op staptocht naar de Ardennen als een soort time-out: even weg van alles om vanuit die rust terug te kunnen nadenken over wat ik nodig heb. Op een bepaald ogenblik woonde ik zelfs enkele weken bij een gezin in Limburg om volledig tot mezelf te komen. Ik hielp er in een B&B, restaurant en wijnboerderij. Best confronterend, maar ik vond er terug mijn eigen stem.”
Jana: “Ik deed ook verschillende time-outprojecten. Maar ik begon in de leefgroepen en verbleef in verschillende residenties. Vandaag kan ik nog steeds bij Cirkant binnenvallen voor een babbel en een koffie. En ik word nu begeleid in autonoom wonen.”
Kayla: “Cirkant volgt je en als ze merken dat het nodig is, zijn ze nabij. Soms dacht ik: ‘Ik heb geen zin om te luisteren naar het gezaag van mijn contextbegeleider.’ Maar dan kwam hij toch en hadden we uiteindelijk een goed gesprek waaruit ik echt iets haalde. Eigenlijk leg je samen een parcours af.”
Jana: “Ze kunnen soms heel irritant zijn. Dat mag je zeker noteren.”
Tinne: “Dat doen we bewust. We blijven op knoppen duwen omdat we weten dat er iets kan veranderen.”

3 Wat betekent Cirkant voor jongeren?

Jana: “Goh, veel. Het is als jongere niet altijd makkelijk om in een voorziening te wonen. Op sommige momenten stak ik een dikke middelvinger op naar de hele wereld. Maar Cirkant is er altijd. Dat geeft me een veilig gevoel.” 
Kayla: “Eigenlijk had ik nood aan een langdurige opname in een psychiatrische voorziening. Maar zoals geweten zijn de bedden heel schaars. Cirkant was niet exact wat ik nodig had, maar het was wel de beste optie op dat moment. Zij zorgden voor continuïteit. In de periodes waarin ik niet naar school kon gaan, hielp Cirkant me aan een zinvolle tijdbesteding zodat ik me soms terug wat nuttig voelde. En toen ik eindelijk de hulpverlening kreeg die ik nodig had, bleef mijn contextbegeleider van Cirkant me opvolgen.”
Tinne: “Door gewoon aan jongeren te zeggen dat we er voor hen zijn en blijven, bieden we continuïteit
en veiligheid. Want heel vaak is de wereld onveilig voor jongeren. Bij ons kunnen ze uitbarsten en toch
blijven wij er voor hen. Kunnen wij niet helpen, dan zoeken we de juiste hulpverlening. Blijven deuren
gesloten, dan gaan we daarop bonken. Lopen zaken vast, dan signaleren we dat aan de politiek.”

4 Merken jongeren verandering tijdens hun traject bij Cirkant?

Kayla: “Mijn belangrijkste verandering is dat ik evolueerde van heel vaak gedrag stellen naar geen gedrag stellen. Daardoor is het nu mogelijk om naar school te gaan of thuis te verblijven. Ik kan mezelf nu uiten met woorden en leerde om over mezelf te praten. Vaak had ik het gevoel dat ik alleen was en dat niemand mij begreep. Ik wil nu anderen helpen met mijn verhaal en schreef zelf een boek. Dat probeer ik nu uit te brengen.”
Jana: “Doorheen de jaren leerde ik om mijn gevoelens juist te verwoorden. Ik denk wel dat ik altijd een goed zelfinzicht had, maar ik kon soms heel boos zijn. Nu zie ik veel beter dat er twee kanten aan een verhaal zijn.”
Tinne: “Kayla en Jana zijn zó immens veranderd. Waar ze vroeger de chaos niet konden vatten of verwoorden, en die uitten in gedrag, kunnen ze nu hun gedachten en gevoelens wel verwoorden. Dat
vind ik keigraaf, want dat doen ze zelf.”

5 Wat betekent de naam Cirkant?

Tinne: “Voeg de woorden ‘cirkel’ en ‘vierkant’ samen en je krijgt Cirkant. De cirkel staat voor het constant zoeken naar verbondenheid en warmte. We willen jongeren een plekje geven waar ze zich thuis kunnen voelen, zonder dat wij bepalen wat hun thuis is. Een cirkel is ook een beweging, we zorgen ervoor dat jongeren niet geblokkeerd raken. En het vierkant is dan weer de rots in de branding die we willen zijn. Af en toe moeten we de situatie structureren, moeilijke beslissingen nemen of de grens trekken. Waar de cirkel staat voor het gevoel, is het vierkant meer de ratio. Het zijn onze twee steunpilaren.”

6 Hoe groot is de nood aan ondersteuning bij jongeren vandaag?

Tinne: “Die nood is heel hoog. De maatschappij is voor jongeren zo complex om in op te groeien. Er zijn constant prikkels, zeker ook via de smartphone. De lat ligt heel hoog in deze maatschappij. Als er één ding loont, is het investeren in kinderen en jongeren, want zij zijn de toekomst. Toch is er een schrijnend tekort aan hulpverlening. Dat is absurd.” 
Jana: “Op TikTok zie je zoveel filmpjes over hoe je kunt afvallen, dat is vandaag heel gewoon. Maar het maakt jongeren zo onzeker. Ze gaan zich vergelijken met anderen. Niet iedereen kan daar goed mee omgaan. Je moet daar genoeg draagkracht voor hebben.”

7 Hoe ziet de samenwerking tussen Cirkant en de Warande eruit?

Tinne: “Wij geloven heel sterk in theater als methodiek. Het biedt altijd de veiligheid van het spel. Het is een fijne manier om met jongeren te werken rond zelfvertrouwen, of om bepaalde thema’s uit hun rugzak aan te raken. Met het theaterproject met de Warande halen we jongeren uit hun isolement. Dat lukt omdat de Warande zo’n open huis is, met zo’n fantastische cultuur. We voelen gewoon dat Cirkant hier leeft en erkenning krijgt.”
“Onze jongeren komen vaak schuchter binnen in de Warande. Maar het is heerlijk om te zien hoe ze zich
na een tijd helemaal op hun gemak voelen. En dat is puur te danken aan hoe de Warande zich verhoudt
tot onze jongeren. Ze voelen zich hier gezien en gehoord. Dat vind ik echt van goudwaarde. Het
geeft jongeren het gevoel dat ze er mogen zijn op deze wereld, dat ze belangrijk zijn.”
“Met jongeren kom ik ook geregeld naar expo’s in de Warande. Kunst kan ervoor zorgen dat je over
bepaalde thema’s begint te babbelen. Ook de bib kan een ontdekking zijn voor jongeren die dat niet
van thuis uit leerden kennen.”