Samenwerken aan WinterWarm: "1+1+1+1+1 wordt niet 5 maar 200"
Tot 1974 was de Hoge Rielen een militair domein. Vandaag is het natuurgebied van ongeveer 230 hectare eigendom van de Vlaamse gemeenschap. Het is de thuis van een van de grootste jeugdverblijfcentra van ons land. Groepen zijn er welkom om te verblijven tussen uitgestrekte dennenbossen en droge en natte heide en vennen. Elk jaar wordt de Hoge Rielen ook omgetoverd. Enkele dagen lang dompelen bezoekers zich onder in de magische sfeer van winterfestival WinterWarm. Ze ontdekken al wandelend lichtinstallaties, circus, muziek, theater en natuurlijk heel veel natuur.
WinterWarm wordt georganiseerd door de Hoge Rielen, thuisgemeente Kasterlee, cc ’t Schaliken in Herentals, de Warande en, sinds dit jaar, cc de Werft in Geel. Voor Bert Mellebeek, directeur van de Hoge Rielen, en Kris Cuypers, directeur van cc de Werft in Geel, is de meerwaarde vanzelfsprekend.
Bert: Vanuit de samenwerking met de Kempense cultuurhuizen hadden we hier al eens een circusvoorstelling laten neerstrijken. De Warande heeft een traditie van outreachend en laagdrempelig te werken. Toen hun Schouwburg gerenoveerd werd, besloten ze dan ook locatieprojecten op poten te zetten. Een daarvan was WinterWarm, een kunstenfestival in ons domein. Nadien hadden we dezelfde reflex: dit is zo goed, we moeten dit verder doen.
De Hoge Rielen is een verblijfsdomein voor groepen, hoe past WinterWarm daarin?
Bert: We willen ons domein breder toegankelijk maken. Naast onze educatieve werking hebben we ook een belangrijke culturele functie. Zo organiseren we gegidste architectuurwandelingen langs onder meer ons onthaalgebouw en Hostel Wadi, een ontwerp van de Italiaanse architectenstudio Secchi-Viganò.
Kris: De mogelijkheden om een nieuw publiek aan te boren is een van de sterktes van de Hoge Rielen. Ik geloof ook dat de winter het beste seizoen is om zo’n kunstenfestival te organiseren. De groene omgeving, de sfeer, de verbinding tussen de bezoekers, die vormen een enorme rijkdom. Misschien wel de belangrijkste bestaansreden voor WinterWarm is dat meerdere partners er zich onder gezet
hebben. De vijf Kempense culturele centra werken al langer samen in ’t Pact.
Kris: Eind jaren negentig organiseerden we onze seizoensopener al samen met de Warande. Zo konden we een grotere affiche samenstellen, ik herinner me bijvoorbeeld dat Kommil Foo een weekend lang optrad. Dat was toen al in Kasterlee, omdat die gemeente midden tussen Geel en Turnhout ligt. Zo brachten we onze twee publieken samen. Die samenwerking heette toen al ’t Pact. We hebben ze later uitgebreid met de culturele centra van Herentals, Mol en Heist-op-den-Berg. We zijn allemaal gelijkwaardige partners, er wordt niet gekeken naar groottes of aantal stoelen. Het aanbod dat we samen kunnen aanbieden is evenwaardig aan dat van een grote stad met verschillende theaterzalen. Uit onderzoek is gebleken dat mensen binnen een cirkel van 30 kilometer bereid zijn om zich te verplaatsen voor culturele activiteiten. Als je dat uittekent op een kaart, sta je versteld van het gebied dat we bedienen.
Wat heeft jullie overtuigd om mee te doen?
Kris: Het team van de Warande heeft het idee aan ons gepitcht. We hadden het festival natuurlijk al bezocht met onze programmatoren en zo de toegevoegde waarde gevoeld van de Hoge Rielen, dat inderdaad veel meer is dan alleen een recreatiedomein.
Bert: De eerste edities van WinterWarm waren fantastisch bruisend. Tijdens de zomer hebben we op sommige momenten tot wel drieduizend mensen te gast. In de winter is onze bezetting echter relatief laag. Het is een uitdaging voor ons om op dat moment in het jaar jonge mensen te betrekken en een evenwicht te vinden tussen onze publieke en verblijfsfunctie.
Kris: Voor ons was het wel een voorwaarde dat ook Kasterlee een partner werd. ’t Schaliken deed al mee, voor ons was dat nu ook praktisch haalbaar. Mol is niet mee ingestapt, voor Heist-op-den-Berg liggen de Hoge Rielen net iets te ver weg. Geel, Herentals, Kasterlee en Turnhout liggen allemaal vlak naast elkaar. Met ‘t Pact doen we elk seizoen een grotere productie in een beurtrol. Om de vijf jaar moeten we dus op zoek naar een nieuwe locatie. Terwijl we die hier gewoon al hebben.
Bert: Ik heb ervoor gepleit om de centra van Geel en Herentals erbij te halen. Het is cruciaal om de lokale gemeente waar het georganiseerd wordt en de drie grotere steden errond aan boord te hebben. Via de Warande en onszelf bestrijk je naast het lokale beleid bovendien het provinciale en het Vlaamse niveau. Dat geeft een stevige basis om de Kempen verder op de kaart te zetten door een zo groot mogelijk kunstenfestival te organiseren. Dat kan alleen door zoveel mogelijk energie in de inhoud te steken.
Wat is het geheim om zo succesvol samen te werken?
Bert: Als evenwaardige partners moet je alles op tafel kunnen leggen. In 2024 zijn er verbouwingswerken aan onze centrale as. Een mooie kans om na te denken hoe we hiermee verder gaan. Cruciaal is de balans tussen vastigheid en flexibiliteit behouden. Dat wordt een grotere uitdaging met meer partners. En je moet niet per se zelf willen schitteren maar elkaar vertrouwen geven. Het ene logo moet niet groter dan het andere, je treedt als collectief naar buiten. Dat voelt het publiek ook aan. Dan wordt één plus één plus één plus één plus één niet vijf maar tweehonderd.
Kris: Als iedereen zijn eigen, unieke inbreng geeft, ontstaat er iets magisch. Dan wordt het resultaat inderdaad veel meer dan de delen van de optelsom. Wij hebben bijvoorbeeld heel wat expertise opgebouwd rond armoede. Hoe werk je drempels weg, financiële maar ook andere? Door samen te werken deel je niet alleen budgetten en mensen maar ook knowhow en toeleiding. Samen kneden we dit project tot een coherent, samenhangend geheel.
tekst: Wouter Adriaensen
Festival WinterWarm in de Hoge Rielen
van 1 tot en met 4 februari
tickets vanaf 29 november / vroegevogelkorting t.e.m. 24 december
